“อธิบดี ทวีศักดิ์” ฟิตจัด ลงพื้นที่ติดตามความก้าวหน้า “จัดการความเสื่อมโทรมของที่ดิน” พร้อมชู “ตากโมเดล” ความสำเร็จใช้แนวทาง “LDN” แก้ปัญหาที่ดินเสื่อมโทรมด้วย “ระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ” วางเป้า ขจัดพื้นที่เสื่อมโทรมลดลง 15 ล้านไร่ทั่วประเทศ
วันนี้ (30 กรกฎาคม 2568) ดร.ทวีศักดิ์ ธนเดโชพล อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน เป็นประธานในพิธีส่งมอบ “แหล่งน้ำพร้อมถังเก็บน้ำและระบบกระจายน้ำ” ภายใต้ “โครงการจัดการความเสื่อมโทรมของที่ดินด้วยแนวคิดความสมดุลการจัดการทรัพยากรที่ดิน (LDN)” ให้กับองค์การบริหารส่วนตำบลโป่งแดง อำเภอเมืองตาก จังหวัดตาก โดยมีนายสวนิต สุริยกุล ณ อยุธยา รองผู้ว่าราชการจังหวัดตาก กล่าวต้อนรับ นายวิรุธ คงเมือง ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 9 กล่าวบรรยายสรุปภาพรวมโครงการ นายวิษณุ พิมบำรุง ผู้อำนวยการสถานีพัฒนาที่ดินตาก กล่าวบรรยายสรุปผลการดำเนินงาน ข้าราชการ เจ้าหน้าที่ หมอดินอาสา เกษตรกรและประชาชน เข้าร่วมงาน
ดร.ทวีศักดิ์ ธนเดโชพล อธิบดีกรมพัฒนาที่ดิน กล่าวว่า ประเทศไทยได้ดำเนินการขับเคลื่อนแนวคิด ความสมดุลของการจัดการทรัพยากรที่ดิน (Land Degradation Neutrality) หรือแนวคิด “ LDN” ในปี 2560 ตามมติการประชุมรัฐภาคีอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการต่อต้านการแปรสภาพเป็นทะเลทราย หรือ UNCCD สมัยที่ 12 (COP12) ซึ่งได้กำหนดให้ประเทศสมาชิกใช้แนวคิด “LDN” เชื่อมโยงกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGที่15) โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อสร้างความสมดุลระหว่างการสูญเสียที่เกิดจากความเสื่อมโทรมของที่ดินกับการพัฒนา หรือความอุดมสมบูรณ์ที่เกิดจากการฟื้นคืนความเสื่อมโทรม หรือดำเนินมาตรการจัดการที่ดินอย่างยั่งยืน
ทั้งนี้ กรมพัฒนาที่ดินในฐานะหน่วยงานประสานงานหลักระดับชาติ(National Focal Point) ได้รับมอบหมายจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ให้เร่งเดินหน้าขับเคลื่อนโครงการดังกล่าวให้บรรลุเป้าหมายตามมติอนุสัญญาสหประชาชาติโดยเร็ว โดยได้ดำเนินการประเมินความเสื่อมโทรมของที่ดิน ด้วยแนวคิด LDN เพื่อกำหนดมาตรการในการป้องกัน ฟื้นฟูความเสื่อมโทรมของที่ดินตามระดับรุนแรงของปัญหาให้สอดคล้องกับบริบทและสภาพปัญหาของพื้นที่ ด้วยการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำปรับปรุงและฟื้นฟูสภาพดิน และติดตามตัวชี้วัดทางด้านกายภาพ เคมี ชีวภาพ เศรษฐกิจและสังคม เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงของการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องจากปี 2558 ถึง 2573 ได้แก่ ตัวชี้วัดการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน ตัวชี้วัดผลิตภาพของที่ดิน และตัวชี้วัดคาร์บอนอินทรีย์ในดิน ให้บรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน
โดยในปี 2564-2568 กรมพัฒนาที่ดินได้เริ่มดำเนินการประเมินโครงการจัดทำเป้าหมายและตัวชี้วัดความสมดุลของการจัดการทรัพยากรที่ดิน เพื่อกำหนดมาตรการการจัดการดินเสื่อมโทรมในระดับพื้นที่ทำให้ได้ข้อมูลฐานระดับพื้นที่ที่นำไปใช้เป็นตัวชี้วัดความเสื่อมโทรมของที่ดินในประเทศรวม 42 จังหวัด เพื่อใช้เป็นฐานข้อมูลและสถานะความเสื่อมโทรมของที่ดิน โดยในปี 2567 ได้เริ่มดำเนินการขับเคลื่อน “LDN” ในระดับพื้นที่ ในพื้นที่ 12 จังหวัดทั่วประเทศ ครอบคลุมพื้นที่กว่า 24,700 ไร่ และในปี 2568 วางเป้าหมายดำเนินการจำนวน 23,800 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ 14 จังหวัดทั่วประเทศ
“กรมพัฒนาที่ดิน เตรียมขยายผลความสำเร็จไปยังพื้นที่อื่นๆ ทั่วประเทศ โดยเน้นสอดคล้องกับมาตรการการจัดการความเสื่อมโทรมของที่ดินครอบคลุมทั้งประเทศ ด้วยการบริหารจัดการด้วยเทคโนโลยีด้านการพัฒนาที่ดินให้เกิดความสมดุลและยั่งยืนไม่น้อยกว่า 15 ล้านไร่ภายในปี 2570 รวมทั้งลดพื้นที่เพาะปลูกพืชที่ไม่เหมาะสมลดให้ได้ร้อยละ 10 ภายในปี 2570 เพื่อยกระดับคุณภาพของดินในประเทศภายใต้มาตรการการจัดการความเสื่อมโทรมของที่ดินในระดับพื้นที่ ให้สามารถสนับสนุนเป้าหมายระดับโลกตามมติของอนุสัญญาสหประชาชาติหรือ UN ว่าด้วยการต่อต้านการแปรสภาพเป็นทะเลทราย โดยจังหวัดตากนับเป็นหนึ่งพื้นที่ต้นแบบที่ประสบความสำเร็จในการนำแนวคิด “LDN ”มาปรับใช้ในพื้นที่ สอดคล้องกับสภาพภูมิสังคมและความต้องการของเกษตรกร ดร.ทวีศักดิ์ กล่าวย้ำ
ด้านนายวิษณุ พิมบำรุง อำนวยการสถานีพัฒนาที่ดินตาก กล่าวถึงความคืบหน้าโครงการว่า สถานีพัฒนาที่ดินตาก สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 9 ได้เข้ามาดำเนินการจัดการความเสื่อมโทรมในพื้นที่ภายใต้แนวคิด LDN โดยจัดทำระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ โดยเพิ่มพื้นที่กักเก็บน้ำสามารถช่วยฟื้นฟูพื้นที่ ก่อให้เกิดพื้นที่ชุ่มน้ำมากขึ้นกว่า 50,000 ลบ.ม. ปรับเปลี่ยนการปลูกพืชจากพืชไร่เชิงเดี่ยวเป็นพืชผสมผสาน พร้อมทั้งถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการปรับปรุงบำรุงดินด้วยปุ๋ยหมักและน้ำหมักชีวภาพ ทำให้เกิดการพัฒนาที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน พื้นที่การเกษตรสามารถใช้ประโยชน์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเกษตรกรสามารถใช้ที่ดินได้อย่างถูกต้องเหมาะสมตามศักยภาพของที่ดิน
